رابطه برخی از عوامل مرتبط با بیمار و میزان استفاده از خدمات سلامت در بیمارستان‌های منتخب شهر قم، 1396

Abstract

زمینه و هدف: بهره مندی از خدمات سلامت عبارتند از دریافت و استفاده از آن‌ها، که با عوامل متعددی ارتباط دارد. پیامدهای احتمالی ارتباط برخی از عوامل با میزان استفاده از خدمات، هزینه‌های بیشتر مراقبت‌های بهداشتی ناشی از افزایش استفاده از خدمات مراقبت‌های پزشکی است. لذا این مطالعه به منظور بررسی رابطه برخی از عوامل مرتبط با بیمار و میزان استفاده از خدمات سلامت در بیمارستان‌‌های منتخب شهر قم در سال ۱۳۹۶ انجام گرفت .

روش پژوهش: مطالعه حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به‌صورت مقطعی در سال ۱۳۹۶ انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد سلامت عمومی گلدبرگ و چک لیست که توسط ۴۰۰ نفر از بیماران مراجعه کننده به بیمارستان‌های منتخب شهر قم که به صورت طبقه‌ای انتخاب شدند، تکمیل و جمع آوری گردید. سپس داده‌ها در نرم‌افزارStata ₁₃   تحلیل گردید و آزمون‌ رگرسیون لوجستیک رتبه‌ای برای تعیین تأثیر متغیرهای مستقل (عوامل مؤثر بر استفاده از خدمات) بر روی متغیر وابسته (میزان استفاده از خدمات) استفاده شد. سپس بعد از تحلیل نتایج آزمون‌های رگرسیون در مورد رابطه عوامل مستقل و جمعیت شناختی با میزان استفاده از خدمات نتیجه گیری شد.

یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصل از جداول رگرسیون لوجستیک که میزان استفاده از خدمات را از طریق رابطه بین متغیرهای جمعیت شناختی و مستقل و متغیرهای وابسته نشان می دهد، مشخص گردید که ضریب استفاده از خدمات سلامت توسط افرادی که سن بیشتری داشتند، زنان و افرادی که تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی بودند، تعداد اعضای خانواده شان بیشتر بود، درآمد ماهیانه خانواده‌شان بالاتر بود، سطح تحصیلات سرپرست خانواده آن‌ها بالاتر بود و همچنین بیمارانی که سطح تحصیلات آن‌ها بالاتر بود، در شهر زندگی می کردند و بومی شهر قم بودند و وضعیت سلامت ضعیف داشتند، سرپرست خانواده آن‌ها متأهل بود، در خانواده افراد شاغل درحرفه‌های پزشکی داشتند، فاصله منزل آن‌ها تا بیمارستان کمتر بود، تعداد روزهای بیشتری جهت گرفتن نوبت ویزیت پزشک در انتظار بودند، زمان بیشتری در درمانگاه جهت ویزیت پزشک در انتظار بودند، مدت زمان بیشتری از محل کار خود مرخصی گرفته بودند و مدت زمان ویزیت آن‌ها توسط پزشک طولانی تر بود بیشتر است و در نتیجه تقاضای استفاده از خدمات در این افراد بیشتر می باشد. در ضمن رابطه آماری معنی‌داری بین وضعیت سلامت شخص، وضعیت تأهل سرپرست خانواده و مدت زمان ویزیت پزشک معالج با میزان استفاده از خدمات به دست آمد. 

نتیجه گیری: مدیران نظام سلامت با توجه به ارتباطی که برخی از عوامل مرتبط با بیمار با میزان استفاده از خدمات سلامت دارد، می توانند از طریق تحلیل عواملی که تشدید کننده عوامل مرتبط با بیمار هستند، پیشنهادات کاربردی و عملی جهت کنترل و کاهش استفاده کاذب بیماران و پزشکان مانند استفاده از مکانیسم‌های تشویقی و تنبیهی، ایجاد آگاهی در افراد جامعه از طرق مختلف در مورد چالش‌ها و خطرات تقاضای القایی، تغییر روش‌ها و میزان پرداخت‌ های بیمه‌ای و سطح بندی خدمات برای اقشار مختلف جامعه جهت استفاده صحیح از خدمات و حفظ منابع مالی جهت استفاده آن‌ها در راستای رفع نیازهای ضروری ارایه دهند.