بررسی تأثیر تعارض کار- خانواده و مرکز کنترل کاری بر استعداد حادثه‌پذیری: نقش میانجی استرس
Abstract
مقدمه: استعداد حادثه‌پذیری کارکنان به عنوان یک صفت ذاتی و یکپارچه در بروز حوادث شغلی شناخته می‌شود، لذا شناخت عوامل مؤثر بر آن می‌تواند در جلوگیری از حوادث شغلی مؤثر باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تعارض کار- خانواده و مرکز کنترل کاری بر استعداد حادثه‌پذیری با توجه به نقش میانجی استرس صورت گرفت.
روش بررسی: این پژوهش به صورت مقطعی - تحلیلی از طريق الگو یابی معادلات ساختاري با رویکرد کمترین مربعات جزئی در سال 1397 انجام شد. حجم نمونه شامل 225 نفر از کارکنان حادثه‌دیده یک صنعت تولید فولاد بود. ارزيابي الگوي پیشنهادی بر اساس نرم‌افزار SMARTPLS3 و SPSS22 انجام گرفت.
یافته‌ها: جهت بررسی پايايی ابزار تحقيق از روش پايايی ترکيبی (CR) استفاده شد که ضريب مربوط به همه متغيرها بالاتر از 7/0 و قابل‌قبول بود. برای سنجش روايی پرسشنامه‌ها از ميانگين واريانس استخراج‌شده (AVE) استفاده گرديد که بيش از 5/0و قابل‌قبول بود. روایی واگرا توسط معیار جدید (HTMT) بررسی و تائید شد. برای بررسی برازش مدل ساختاری از معيار هم خطی، معنی‌داری ضرایب،R2 ، f2 و Q2 استفاده شد که نتايج نشان‌دهنده برازش مناسب مدل ساختاری بود. همچنین یافته‌ها نشان داد که به جز فرضیه تأثیر تعارض کار - خانواده بر استعداد حادثه‌پذیری تمامی فرضيات تحقيق معنی‌دار بودند.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که به منظور جلوگیری از حوادث شغلی در غربالگری بدو استخدام می‌توان افراد با کنترل درونی برای مشاغل پراسترس انتخاب گردند و مدیریت سازمان می تواند با کاهش تعارض کار - خانواده از استرس شغلی شاغلین کاسته و به بهبود عملکرد و اعمال ایمن این افراد کمک کند.
